Thuở ấy có nhà -Hoàng Ngọc Tuấn

Đã năm năm nay anh không về Huế phải không ?
Điều đó thật là tệ và không thể nào giải thích dễ dàng được . Huế là miền đất sinh trưởng , có biết bao sợi dây quấn chặt những đứa con của nó , dầu là đứa bạc tình nhất .
Ít ra mỗi năm một lần , anh cũng phải tìm lại ngôi nhà đã sống suốt một quãng đời dài , chịu đựng hay thưởng thức tận cùng hơi thở của gia đình .
Dầu nồng nàn làm anh say , hay đắng cay làm anh khó chịu .
Thế mà năm năm nay anh đã không nhìn mặt nó .
Anh đã gần quên nó đi rồi phải không ?
Năm mùa đông , năm mùa thu , năm mùa xuân , năm mùa hạ . Khoảng thời gian thật lâu đủ cho anh quên đi con đường vắng , một bên là hàng cây trĩu nặng me chua , một bên là con sông nhỏ .
Con sông cứ thỉnh thoảng lại có một cây cầu ngắn nối hai bên bờ .
Chỉ một con đò chở đầy gạch ngói hay rong xanh cũng làm dợn sóng . Buổi chiều có thật nhiều trẻ con lặn ngụp vui đùa .
Ngôi nhà của bà ngoại anh ở gần bờ sông , quay mặt ra đường Trần Thúc Nhẫn . Suốt cả con đường toàn là nhà người bà con , quen biết thân mật . Anh say mê ngôi nhà đó lắm .
Khu vườn rộng với nhiều cây nhãn lồng , hai hàng dừa xiêm thấp bên bờ ao , một vườn bắp nhỏ , biết bao thứ hoa leo kín mái hiên và rực rỡ trước ngõ , biết bao thứ trái cây anh đã ăn no nê suốt bốn mùa .

Anh không có tình yêu ở thành phố này ?
 Không , anh không có người yêu thì đúng hơn . Anh có nhiều tình yêu ở đây lắm nhưng hầu hết là những mối tình chưa bắt đầu phải không ?
Anh biết tên tuổi nàng . Anh siêng năng đứng đón ở cổng trường đi ra , áo dài thấp thoáng như một cánh chim trắng . Có thể nói anh đã mỉm cười chào nàng , nhưng anh chưa bao giờ nói với nàng một lời , nàng thì hình như không hề biết mặt anh .
Và chấm hết .
 Ở xứ Huế có chừng một triệu mối tình như thế .
Thế còn người con gái vẫn ngồi với anh bên bờ ao trong vườn ? Anh và nàng nói chuyện với nhau rất nhiều và hai người có vẻ quyến luyến nhau lắm . Nàng thường hay săn sóc đến anh và nàng có một cái gáy mềm như sẵn sàng vỡ tan trong một bàn tay nắm nhẹ .
Anh chưa bao giờ nắm mây trời trong tay bao giờ , nhưng anh quả quyết rằng tóc nàng là một thứ tóc mây thực sự .
Đôi mắt nàng đen to và có cảm giác . Anh phải nhớ rõ chi tiết đó để phân biệt với vô số đàn bà bây giờ , có những đôi mắt vô cảm giác , đần độn và lạnh ngắt .
Nàng gần như toàn hảo . Ngoại trừ một điều thật đáng tiếc : Nàng là người chị bà con của anh .Nàng có một cái tên tuyệt hay nhưng thật khó nhớ , và chắc chắn là anh đã quên nó rồi vì anh là tên đãng trí số một . 
 Bây giờ chỉ việc đặt cho nàng một cái tên . Sao Mây chẳng hạn .
Mỗi sáng Sao Mây đi chợ mua thức ăn , rồi về phụ giúp bà ngoại anh nấu nướng . Vào mùa những cây ổi trong vườn chưa có trái chín , bao giờ nàng cũng bớt tiền chợ để mua về cho anh một hai quả ổi xá lị thật lớn . Và anh bao giờ cũng ăn hết , không để dành cho nàng một miếng nào .
Cái thói ăn của anh hồi đó rất nổi tiếng . Anh vẫn thường lén xuống bếp , đứng cạnh và nhìn khuôn mặt đỏ hồng lấm tấm mồ hôi vì lửa bếp của Sao Mây , anh dặn dò nhớ bỏ thêm vài trái ớt xanh nghe .
Nhưng anh cẩn thận cũng bằng thừa , nàng lúc nào cũng cho thật nhiều ớt tươi vào soong cá nục kho . Khi chín , những trái ớt xanh đỏ này sẽ mềm muột , mặn mùi cá thơm phức , cay dìu dịu , ngon không thể nào tả nổi .
Buổi trưa trong khu vườn sau nhà , dưới bóng mát của cây nhãn tuổi già hơn mười năm , anh và Sao Mây nói với nhau thật nhiều chuyện . Lời lẽ của nàng rất dễ thương .
Nàng và anh trao đổi biết bao câu đối thoại ý nhị và duyên dáng , tưởng có thể nhờ một ông nhà văn nào đó cho vào tiểu thuyết được .Nhưng đáng tiếc là anh quên hết tất cả rồi , anh chỉ nhớ một vài câu rất vặt vãnh và tẻ nhạt . Như :
- Ăn cơm chưa ?
- Ăn rồi .
- Ngon không ?
- Ngon lắm . Bữa nay ăn đến hơn mười chén mới hơi no .
- Trưa mai thích ăn canh gì ? Canh măng chua nấu cá ngạnh hay cá hồng nấu với thơm ?
 - Thích canh cá ngạnh hơn . 
Sao Mây nhớ mua mấy con cá có bọc trứng ở cổ nghe , trứng cá ăn ngon kinh khủng .
Và dĩ nhiên những câu nói như thế không có gì hay ho cả . Chúng tầm thường và dở ẹt . Nhưng không hiểu sao anh lại nhớ chúng rất dai , cũng bởi cái trí nhớ của anh nó làm việc chẳng có quy tắc gì hết Trong nhà anh cũng có một người bạn thân khác .
Đó là một thằng nhỏ có mười một ngón tay và nhỏ hơn anh vài tuổi . Mặt mũi tay chân của nó đầy ghẻ ruồi nên anh chẳng ngần ngại ghép tên thật của nó với bệnh tật thành một tên gọi thông thường .
Hình như là Hùng-ghẻ-ruồi thì phải . Đáng lẽ phải gọi nó là Hùng-mười-một-ngón thì hợp lý hơn , nhưng anh sợ nó tủi thân .
Dầu sao thì nó cũng bị cái tật trời cho từ lúc lọt lòng mẹ rồi , chứ ai lại muốn bàn tay mình có thêm một ngón kỳ cục như thế .
Còn ghẻ ruồi là vì nó ở bẩn , làm biếng tắm rửa nên mới bị , không có lý do gì để tủi thân được nữa .
Ban đêm anh và thằng Hùng nằm ngủ trong một nhà chứa xe hơi bỏ trống ở góc vườn . Anh nằm một mình hút thuốc lá bên cạnh ngọn nến , còn thằng Hùng đi một vòng suốt con đường trong xóm .
Nó là một tên trộm chúa , nhà nào có chó dữ , có thứ trái cây gì mới chín là nó thuộc cả . Chỉ một lát là nó về êm ái như bóng ma , khệ nệ trên vai một bao bố đầy nhóc những ổi , mãng cầu , bưởi , cam quít , vú sữa . Anh và nó thi nhau ăn thả cửa mặc dầu buổi cơm tối vừa làm đầy bụng .
Đêm nào cũng như thế nên hồi đó anh béo mập và khỏe mạnh lắm , ăn toàn là trái cây có nhiều sinh tố .
Đó là chưa kể đôi lúc nghe lời khuyên nhủ của anh thằng Hùng còn xách ná cao su bắn trộm bồ câu nhà hàng xóm , chim bồ câu mà nấu cháo đậu xanh thì phải biết , ngon lành và bổ khỏe biết bao nhiêu .
Đôi khi có vụ ăn trộm bị lộ , bà ngoại đánh thằng Hùng một trận mê tơi , còn anh thì bị nhốt trong phòng , bắt ngủ sớm .
Bên cạnh giường anh nằn là một cái cửa sổ đóng kín nhưng then gài ở trong , như thế là đêm khuya anh nhẹ nhàng bò ra khỏi cửa sổ , khép lại cẩn thận và không quên dùng mền cuốn chiếc gối dài để giả làm hình người .
Anh một mình kéo kín cổ áo cho bớt lạnh , đi ra phía chợ còn sáng đèn , anh đứng trên cầu Bến Ngự , hút một điếu thuốc nồng ấm và nhìn đốm sáng của ngọn đèn đường lóng lánh dưới dòng sông .
Anh nhìn những con thuyền nhỏ trôi sát bên bờ lau , người săn cá mình trần , mặc dù gió đêm rất lạnh , tay trái cầm ngọn đèn dầu soi sáng mặt nước , tay phải lăm lăm một ngọn dài sắc nhọn , sẵn sàng phóng xuyên qua mình những chú cá ngái ngủ và ngơ ngác trước ánh đèn .
Anh nhoài đầu ra khỏi thành cầu nhổ bãi nước bọt xuống sông để nhìn mặt nước chao động nhẹ thật vui mắt . Anh làm như thế cho đến khi nào miệng khô ran vì đã mất bết bao nhiêu nước bọt , anh lủi thủi trở về . Những đêm lang thang ngoài đường không có thằng Hùng thật buồn bã .
Đến mùa vườn trong nhà không có trái chín , và nhà hàng xóm cũng thế thì anh phải cẩn thận một chút .
Thằng Hùng nó buồn vì không có việc gì làm mỗi đêm , nó chẳng ngần ngại xoay qua ăn trộm đồ lặt vặt của anh ..
Tiền bạc , bút máy , sách vở và tất cả những thứ gì đáng giá một đồng bạc trở lên là bị nó chiếu cố ngay nếu anh không cẩn thận gìn giữ , và anh là cái thằng chẳng bao giờ cẩn thận được cả .
Bây giờ thằng Hùng đã đi giang hồ biệt tích ở một phương trời nào rồi . Cũng như anh , nó đã bỏ ngôi nhà và xứ Huế thật đột ngột vào một ngày nào đó . Từ lâu , anh không có liên lạc gì về nó cả , chỉ nghe nói hình như thằng Hùng bây giờ đang ở một tỉnh nhỏ miền biển .
Mỗi đêm nó súng sính trong bộ lễ phục màu đỏ , cà vạt và mũ sặc sỡ , đứng gác cửa cho một quán rượu có nhiều khách ngoại quốc . Nó bây giờ chắc đã có nhiều tiền để có thể mua trái cây một cách đàng hoàng ở chợ .
Nhưng không biết thỉnh thoảng nó còn nhớ đến kỷ niệm , những ngày xưa chun qua hàng rào dây thép gai người ta không ? 
Anh mong ước nó nhớ lại kỷ niệm , và như thế anh cũng phải cầu trời phù hộ cho những cái túi quần đầy giấy bạc của khách trong quán .
Mùa đông xứ này trời lạnh ghê gớm , những cơn mưa khi ào ạt , khi tí tách kéo dài suốt tháng .Thật đau khổ cho anh biết bao , mỗi sáng sớm anh phải dấu kín sách vở trong ngực áo , run lẩy bẩy trong chiếc áo đi mưa , những giọt nước và hơi gió lạnh ngắt như thấm vào mạch máu của anh , thế mà phải nghiến chặt hàm răng đánh vào nhau để đi một mình trên con đường dài đến trường . Khi đi ngang thửa ruộng bao la , anh muốn chết ngay vì buồn và lạnh .
Anh dại gì siêng học như vậy , chẳng qua là vì bà ngoại bắt anh phải chăm chỉ học hành . 
Nhưng anh tìm cách được ở trong ngôi nhà ấm áp , bên cạnh lò than rực nóng lửa hồng quyến rũ . Anh khám phá được sân nhà anh rất trơn khi trời mưa , người nào không đi cẩn thận là trượt chân té nhào ngay .
Anh rất thích làm người không cẩn thận trong trường hợp này ,anh cố tình té nhào xuống đất , áo quần ướt đầy bùn dơ bẩn . Như vậy là anh chỉ việc trở vào nhà trình diện cho bà ngoại thấy tai nạn , rồi anh thay bộ đồ ngủ , leo lên giường trùm chăn kín mít , chỉ chừa có đôi mắt nhìn ra ngoài trời mưa trắng xóa và xanh mướt trên đám lá cây .
Anh biết chỉ còn một bộ quần áo bận đi học , giặt và phơi trong khi trời không có một ánh nắng như thế này phải mất một tuần mới khô .
Một tuần ở nhà xách cần câu ra ao câu cá rô , cá bống hay co rút mình trong chăn đọc tiểu thuyết thật sung sướng biết bao nhiêu .
Anh say mê biết bao tủ sách trong nhà , chứa đầy những sách báo thật xưa của ông ngoại anh để lại .