Hiện tại và quá khứ

 

Đọc truyện ngắn của Phạm Tín An Ninh :
" Rừng khóc giữa mùa xuân " ,thật không ngăn được xúc động ,không sao ngăn được nước mắt ,cũng may đồng nghiệp không ai nhìn thấy .
Ai trong mỗi chúng ta lại quên được quá khứ , dù rằng quá khứ ấy có đau thương có trầm luân ,bất hạnh ,hay huy hoàng ,hạnh phúc ,cũng sẽ ghi lại dấu ấn trong tâm tưởng .
Có khi quá khứ cũng trở thành nỗi ám ảnh dằn vặt ,ray rứt khôn nguôi , tựa như vết sẹo trên cơ thể chẳng bao giờ xóa hết được
Có đọc ở đâu đó không nhớ rõ tác giả ,khi ngẫm lại rất đúng :"Hiện tại là gạch nối giữa quá khứ và tương lai " .
Thử hỏi những người gọi là thành công trong xã hội xem họ có bao giờ họ lãng quên được quá khứ hay không ?

Quá khứ dù tốt đẹp hay cay đắng ,dù ngọt ngào ,hạnh phúc :làm sao mà quên được ?

( ca từ này trích trong một ca khúc mà chưa nhớ tên ) và nhất là khi nó gắn liền với những kỷ niệm đẹp liên quan tới những người thân , cố nhân , mối tình đầu .. .

Có đôi khi nhờ quá khứ kết nối ta với hiện tại ,ví dụ như thất lạc người nhà ,bạn bè ,khi ta rời quê hương, đi định cư ở quôc gia khác ,rồi lên web site tìm bạn , tìm thân nhân thất lạc khi đi vượt biển ,và qua phương tiện truyền thanh ,truyền hình ,dĩ nhiên bạn cần cho biết thông tin tên ,thời gian mất liên lạc ,nơi chốn , ngày tháng năm nào ?
Với 3 yêu cầu quan trọng ấy đương nhiên muốn trả lời những yêu cầu trên, chắc chắn là ta phải tự mình quay ngược về quá khứ mà thôi .

Nếu  ai đã đọc tùy bút của ca sĩ Khánh Ly ,ta để ý sẽ thấy Khánh Ly hầu như xuyên suốt bao trang giấy , cô nhắc nhiều đến quá khứ :vì định mệnh đã an bài : Khánh Ly hơn 40 năm ca hát ,tên tuổi cô gắn liền với nhạc Trịnh công Sơn ;

Sinh ra ở Saigon , đã từng đi nhiều nào miền Trung ,miền Tây , và mỗi mùa hè cũng đi du lịch khắp nơi Âu châu , Á châu, có đôi lần có vài bạn thân cùng hỏi một câu là :xa Việt nam bạn nhớ gì nhất ?

Suy nghĩ vài phút tự nhiên bật lên câu trả lời ngay giống nó như đã nằm ngủ yên trong tiềm thức, nay có người đánh thức dậy - nhớ nhất chính là ngôi nhà nhỏ xinh ở khu phố yên tĩnh , và nhiều điều để nhớ ,nhưng khó quên và hầu như không cách nào nghe được ở quê hương thứ 2 này:

Tiếng rao hàng lảnh lót , ngân nga trầm bỗng quen tai của những gánh xôi ,bún riêu lúc sáng sớm hay trưa hè nắng gắt nào : xe kem ,xe kẹo kéo , gánh chè với giọng rao ngọt tựa đường phèn :Ai ăn chè thưng ,chè bà ba , chè bắp không........ooooooo?
Nhớ nhất vào mỗi mùa mưa ,mà chẳng may cúp điện tối om ,thì biết làm gì bây giờ , nếu ngủ sớm thì chán ơi là chán , mấy đứa nhỏ bèn rủ nhau canh chị gánh xôi bắp ,bánh bò ,bánh tiêu quen , dù trời mưa to gió lớn chị cũng không bỏ bán bữa nào ,thế là kéo nhau chạy qua nhà bà nội ,nhà thím 7 ,và không quên vòi vĩnh tiền ba má , tai vừa nghe tiếng rao 

 "..Ai xôi bắp ..nóng oooo đâyyyyyyyyyyyy ,là cả đám đã có sẵn áo mưa cánh dơi tròng vội vô ,chạy ù ra mở cổng rào và kéo tay chị 9 đi vào sân nhà , gọi là cùng mua ủng hộ chị gần 1/2 gánh xôi + thêm bánh bò ,bánh tiêu ,khoai mì (ăn xong còn cất đi dành cho bữa sáng ngày mai ,một công mà hai chuyện như má ưa nói)
Có thể gọi đó những kỷ niệm đẹp khó quên nhất ,mỗi khi có buổi họp mặt gia đình ,chỉ cần ai nhắc về quá khứ ,và bao giờ cũng mở đầu bằng chủ đề quen thuộc ,nhưng không nhàm chán tý nào :'

'Hồi năm 76-80 cả Sgon luân phiên cúp điện sáng tới tối thui ,cả đám con nít trong khu xóm cũ cùng ngồi học bài bằng đèn dầu hôi , và đương nhiên câu chuyện rôm rã lại quay về quá khứ của thập niên cuối 70-80 với 101 chuyện cười ra nước mắt ,nhất là chuyện cục gạch giữ chỗ khi xếp hàng mua gạo, nhu yếu phẩm ở địa phương ,hay mua tập vở lúc đi học ,giấy đen thui , gọi là giấy tái sinh ( recycle) ,rổi bút bic phải đi bơm ,không nhớ là bác 4 lấy công bao nhiêu ,nhưng biết là rẻ= 1/3 khi bỏ tiền ra mua cây bic mới ,cảnh nghèo nên học tánh tiết kiệm chăng ?,

  Quay trở lại bác 4 và bác gái cứ nhẫn nại ngồi bơm mực vô từng cây viết bic ,vì bác ngồi nhờ trước cửa bưu điện lại gần trường học nên lâu ngày thành quen thân .
Lại nhớ thêm cứ 2-3 tuần lo đi gom 1 mớ viết bic , rồi đạp xe tới góc phố giao cho bác gái bịch nylong 20 cây viết xanh ( của đám bạn cùng lớp nhờ bơm dùm )và trong lúc chờ đợi,tận dụng thời gian trống , lấy tập ra học bài ,&

 thỉnh thoảng cũng trò chuyện linh tinh lang tang với vợ chồng bác ấy ,vốn cẩn thận bác 4 cũng mất gần 20-30 phút mới xong ..

Và đề tài này sẽ hấp dẫn sự tò mò của các em tuổi teen thời nay,chưa bao giờ biết cảnh ngộ dở dở cười khóc thời xưa ,ngay chuyện bị cúp điện thường trực 5-6 ngày/tuần ,có bữa đang tắm , đấu còn bọt shampoo chưa xả xong , mất điện bất tử , hên là ba có chuẩn bị sẵn đèn dầu nên không phải quờ quạng ,mò mẫm trong bóng tối ..

 chuyện cúp điện này quá quen ,tới nỗi chẳng ai còn tâm trạng than thở càm ràm nào , khi nhà nhà ,khắp nội ngoại thành Saigon cũng giống y chang nhau thôi....

Nghĩ lại ngày xưa tuy thiếu thốn ,nghèo mà chan chứa tình cảm ,thấy gần gũi biết bao ,hàng xóm chạy qua chạy lại réo nhau gạo tổ ,mua mì, bobo ,gọi coi fim Hông kong TVB :Thần điêu đại hiệp nhớ nhất : bác 9 ngày nào cũng nhắc đám nhóc trong xóm , tối nay qua coi fim nhớ ăn cơm sơm sớm qua coi nghen bay .. ,nhà nào có đầu máy VCR , đi mướn fim là cả xóm tụ lại ,đám nhóc thập thò xin chủ nhà coi ké mà vui.

  Ai  đã từng trải nghiệm qua ta mới thấm thía và biết trân trọng quá khứ ấy và càng biết quý trọng hiện tại ,kẻo khi hiện tại trở thành quá khứ có hối tiếc cũng đã muộn màng.

viết trong  01 buổi tối nhiều cảm xúc
2012